Inleiding
Nu er inmiddels 3 weken vrijwilligerswerk op zitten, is het mogelijk hier iets zinnigs over te vertellen. We hebben een vast weekschema, waarnaast we zelf nog wat extra dingen op ons hebben genomen, omdat die op ons pad zijn gekomen.
Tijdens de avonden proberen we zoveel mogelijk danslessen te volgen, zowel voor ons eigen plezier als voor de danslessen die Sabine en ik op school verzorgen. Het schema ziet er als volgt uit:

Maandag
Ochtend: Fundal (zie verderop voor meer info)
Middag: Spaanse les (3 uur)

Dinsdag
Ochtend: Fundal
Middag: Workshop, verschillende thema’s met betrekking tot Guatemala

Woensdag
Ochtend: MatiGol bij Rudolf Walther, Engelse les geven / klusdag
Middag: vrij! en voorbereiden activiteiten

Donderdag
MatiGol, hele dag: sportles, dansles, Engelse les (en binnenkort muziekles?)

Vrijdag
Ochtend: MatiGol, sportles en Engelse les
Middag: Spaanse les (3 uur)

5.1 Fundal (maandag & dinsdag)
Fundal is een organisatie voor kinderen (0-18 jaar) met meervoudige beperkingen: de kinderen zijn doof, blind of slechtziend, autistisch of hebben het syndroom van Down, en combinaties hiervan. Het idee was in eerste instantie dat we alle vier een specifiek kind zouden krijgen toegewezen dat we gedurende twee ochtenden in de week zouden begeleiden. De grap was echter dat er veel meer begeleiders dan kinderen aanwezig waren: bijna alle moeders zijn de hele tijd aanwezig en verder lopen er op het moment ongeveer twintig stagiaires rond naast de vaste medewerkers, terwijl er dagelijks niet meer dan 20 kinderen aanwezig zijn.
Na anderhalve dag aanschouwen hoe de stagiaires en moeders in de klasjes zitten te knippen en plakken, terwijl veel van de kinderen glazig voor zich uit staren of voortdurend proberen te ontsnappen en wij zelf helemaal niks te doen hebben, besluiten we ons ‘werk’ af te breken en naar onze begeleidster te stappen. Sabine, die veel ervaring heeft met autisme, geeft aan dat het niet alleen saai voor ons is om met vier volwassenen bij één kind te zitten, maar dat deze situatie daarbij erg ongunstig is voor het kind, dat juist structuur nodig heeft en op deze manier niet meer weet naar wie het moet luisteren. Zij geeft aan dat ze graag de moeders uit de klasjes wil halen door hen een activiteit aan te bieden. De jongens, die met verkrampte vingers rondlopen vanwege het uitknippen van honderden papieren bloemetjes, stellen voor om gymles te gaan verzorgen.

In de hierop volgende week vindt er dan ook een transformatie plaats op Fundal. Sabine en ik maken met zo’n tien moeders een start met het borduren van kussentjes, waarvoor wij in het weekend inkopen hebben gedaan van ons ingezamelde geld. Het idee is dat de kussens verkocht worden, opdat de vrouwen zelf nieuwe materialen kunnen aanschaffen of workshops kunnen inkopen nadat wij weer weg zijn. Het voorlopige resultaat verschilt echter sterk per vrouw; van sommige vraag ik me af of ze wel goed genoeg kunnen zien om te kunnen borduren. Wel is er veel plezier tijdens de activiteit; wij hopen dat er binnenkort voldoende structuur is zodat de vrouwen ook zelfstandig verder kunnen werken.
De sportlessen zijn een geweldig succes! Tijdens onze borduur-uurtjes zien en horen we de kinderen juichen, klappen en kirren van plezier. Zij hoeven nou niet meer het gros van de dag aan hun tafeltje te zitten en ontwikkelen ondertussen hun motorische vaardigheden, waarin zij ernstige achterstanden hebben.

5.2 MatiGol – Rudolf Walther
In het dorpje Salcaha, ik denk ongeveer zo groot als De Bilt maar dan net een beetje anders, ligt het complex Rudolf Walther alwaar het sportproject MatiGol plaatsvindt. Rudolf Walther was een rijke Duitser die op enkele plaatsen in de wereld (waaronder ook in Roemenië) weeshuizen heeft opgezet om kansarme kinderen onderdak en educatie te kunnen bieden. Boven op een berg, met prachtig uitzicht, wonen zo’n 130 kinderen in een 18-tal huizen, overal met één begeleidster. De school, die op het complex is gelegen, biedt ook plek aan arme kinderen die wel nog thuis kunnen wonen. Er is een enorm sportveld, dat sinds kort fanatiek wordt gebruikt doordat twee jongemannen, Fernando en Christian, met het initiatief kwamen om sportlessen te gaan verzorgen; iets wat niet gebruikelijk is op scholen in Guatemala. Zij hebben lange tijd als vrijwilliger gewerkt, totdat er een geldstroom mogelijk werd gemaakt; mannen met een missie!

Nu, na week 3 (eerste week was uitsluitend Spaanse les), geloof ik dat ik goed aan het wennen ben: aan de hoogte, het gebrek aan structuur en aan de vele verschillende taken die van me worden gevraagd. Afgelopen donderdag heb ik met Sabine de eerste dansles gegeven alsof ik dat mijn leven lang al doe, terwijl ik nauwelijks de basis van de Salsa onder de knie heb! De kunst zit ‘m erin om de kinderen uit te dagen hun creativiteit tevoorschijn te laten halen: zodra dat lukt hoef je zelf niet zoveel te kunnen. Ook Fernando en Christian blijven hameren op het werkwoord ‘fomentar’ (coachen, enthousiasmeren). Wel gaan we nu zelf dus zoveel mogelijk danslessen volgen om de kinderen voor te blijven. Doordat we zoveel verschillende bezigheden hebben, ben ik (nog) niet aan het verzorgen van muzieklessen toegekomen. Dat ik meedoe met de dansles is al een onvoorziene extra uitdaging. Ik wacht mijn energie en inspiratie even af voordat ik besluit of muziek er ook nog bij kan. Mag wel, moet niet.

Vanaf nu wordt de woensdag gereserveerd om te klussen op het terrein. We gaan onder andere de muren die het basketbalveld omringen schilderen met vrolijke kleurtjes, en hopelijk meer.

Sport – MatiGol
We ondersteunen op het complex de sportlessen van kinderen tussen de 4 en 14 jaar en elke groep vraagt uiteraard om een andere insteek. De kinderen mogen zelf kiezen welke sport ze gaan doen, of ervoor kiezen in plaats daarvan met blokjes te gaan spelen. Ook zijn ze vrij om te snoepen wat ze willen tijdens de lessen. Het gebrek aan structuur maakt het moeilijker dan nodig om de aandacht van de kinderen vast te houden. Mijn handen jeuken om hier iets aan te doen, maar gezien ons korte verblijf en mijn nog gebrekkige Spaans heb ik mij erbij neergelegd om mijn doelen te zoeken in het oefenen van mijn improvisatietalenten en in het enthousiasmeren en corrigeren van de kinderen. Dat laatste valt vaak niet mee omdat de meeste jongetjes, hoe klein ze ook zijn, weinig tot geen respect hebben voor een docent van het vrouwelijk geslacht. Ook iets waar ik me hier (helaas) bij neer dien te leggen.

5.3 Overig: alle beetjes helpen (?)
Los van de projecten waaraan we deelnemen vanuit MatiGol, komen we hier veel schrijnende situaties tegen. Een tweetal voorbeelden.

Claudia (2)
Eerder heb ik al verteld van Claudia. We zijn vorige week met haar gaan winkelen, hebben nieuwe kleren en schoenen voor haar gekocht en haar een middag verwend. Josan, onze begeleidster, zou afgelopen vrijdag met haar naar een organisatie voor de Rechten van het Kind gaan om haar te beschermen tegen haar moeder en om mogelijk te maken dat zij veilig op een andere plek kan gaan wonen. Dit heeft Claudia echter zodanig afgeschrokken dat zij weggelopen is. Zij is bang voor het welzijn van haar jongere broertje en zusje wanneer zij niet meer thuis komt en durft het gewelddadige gedrag van haar moeder niet op papier te laten zetten. Nu is het hopen dat ze een dezer dagen weer op komt dagen.

Zwerfhonden
Het stikt hier van de duiven. En van de mensen die zaadjes kopen om deze duiven te voeren. Het stikt hier ook van de schurftige, schichtige, magere zwerfhonden. Zij zijn echter minder geliefd en worden weggejaagd (wel logisch want ze willen eten roven) en ernstig mishandeld. Een dezer dagen gaan we een heleboel botten kopen, zodat de dieren iets hebben om de honger en dorst even te vergeten. Er is in Xela gelukkig een organisatie die zich inzet voor deze dieren: Asociación Amigo Fiel. Zij vangen de meest zieke dieren op, verzorgen ze, steriliseren of castreren ze en zoeken een aardig baasje. Ik ga er binnenkort een kijkje nemen en ben voornemens een stukje van mijn donatiegeld aan deze organisatie af te staan.